Dat meldde minister Bos maandag 16 november in een brief
aan de Tweede Kamer.
Bos reageerde op een rapport van het Molengraaff Instituut van de universiteit
Utrecht, afgelopen juli. Hierin hebben onderzoekers gekeken naar de
verschillen tussen de aansprakelijkheid van financiële toezichthouders in
Nederland en het buitenland.
Op basis van dit rapport concludeert minister Bos dat Nederlandse rechters
toezichthouders De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële
Markten (AFM) voldoende ruimte geven om hun gezag uit te oefenen.
Nederlandse rechters zijn volgens Bos "in de praktijk zeer terughoudend"
met het aannemen van aansprakelijkheid van financiële toezichthouders.
Aanvechten DNB en AFM mag
Bos meent daarom dat beperking van de aansprakelijkheid van financiële
toezichthouders in Nederland niet nodig is. Hij hecht aan de preventieve
functie van het aansprakelijkheidsrecht, omdat toezichthouders hierdoor
worden gedwongen de gevolgen van hun handelingen voor derden in het oog te
houden. "Deze functies acht ik van groot belang ook voor financiële
toezichthouders."
De minister hield wel de mogelijkheid open om de aansprakelijkheid van DNB en
AFM alsnog te beperken, omdat nog onderzoeken lopen naar de rol van
financiële toezichthouders, onder meer in de affaire rond de val van DSB
Bank.
DSB en Fortis
De stellingname van de minister van Financiën komt op een pikant moment.
Banktoezichthouder DNB kreeg in het drama rond het faillissement van DSB
bank forse kritiek. Bedrijfsonderzoeker Pieter Lakeman kondigde namens de
Stichting Hypotheekleed aan DNB
aansprakelijk te willen stellen voor falend toezicht op het bestuur van
de bank van Dirk Scheringa.
De discussie over de aansprakelijkheid laaide afgelopen jaar op, toen
financiële toezichthouders tijdens de kredietcrisis fors ingrepen bij banken
en verzekeraars. In Nederland en België werden aandeelhouders van
bankverzekeraar Fortis in oktober 2008 gepasseerd, toen dit bedrijf via een
noodgreep werd genationaliseerd en opgesplitst.
Dit leidde onder meer tot kritiek van aandeelhouders die meenden dat ze
onterecht buiten spel waren gezet. In Nederland uitte de stichting
Fortiseffect dit jaar diverse malen kritiek op de rol van De Nederlandsche
Bank bij de ontmanteling van Fortis in oktober 2008 en het
toezicht in de voorafgaande periode.
Onteigening banken
Intussen zoeken bancaire toezichthouders en politici wereldwijd naar
oplossingen die ervoor moeten zorgen dat banken de overheid niet kunnen
chanteren als ze dreigen om te vallen. Dit om te voorkomen dat
belastingbetalers bij een volgende crisis opnieuw moeten opdraaien voor
falende financiële instellingen.
President Nout Wellink van De Nederlandsche Bank (DNB) gaf afgelopen week aan
dat financiële toezichthouders overwegen een nieuw toezichtsregime in te
voeren. Wellink, die ook voorzitter is van het Baselse comité van
banktoezichthouders, stelde dat wordt gekeken naar een ontmantelingsprotocol
voor banken.
Idee is om aandeelhouders en schuldeisers van banken in geval van nood buiten
spel te kunnen zetten, terwijl publieke functies van banken, zoals het
betalingsverkeer, door blijven draaien. Een dergelijk regime zou
toezichthouders veel grotere bevoegdheden geven om banken die failliet
dreigen te gaan, te onteigenen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl